ขั้นตอนการผ่าตัดปลูกถ่ายไต การพักฟื้นร่างกาย และภาวะแทรกซ้อนที่ต้องเฝ้าระวัง

ภาวะปฏิเสธไต เป็นการที่ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันออกมาต่อต้านไตใหม่ จึงเป็นเหตุผลว่าทำไมผู้ป่วยจึงต้องรับประทานยากดภูมิคุ้มกันทุกวัน โดยที่ภาวะปฏิเสธไตอาจเกิดขึ้นอย่างช้า ๆ หรือเกิดขึ้นอย่างเฉียบพลันก็ได้ 

โดยปกติระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายมีหน้าที่ตอบสนองและต่อสู้กับเชื้อโรคต่าง ๆ  เซลล์มะเร็ง หรือสิ่งแปลกปลอมที่เข้ามาในร่างกาย  ระบบภูมิคุ้มกันนี้นอกจากจะตอบสนองต่อสิ่งแปลกปลอมต่าง ๆ ข้างต้นแล้ว ยังทำงานต่อต้านอวัยวะใหม่ที่มีการปลูกถ่ายเข้าไปด้วย โดยร่างกายจะตอบสนองต่อไตใหม่ที่ปลูกถ่ายเสมือนเป็นสิ่งแปลกปลอมชนิดหนึ่ง และจะทำให้เกิดการปฏิเสธไตตามมา ทำให้แพทย์ผู้รักษาและทีมงานปลูกถ่ายไตจะต้องป้องกันไม่ให้เกิดภาวะปฏิเสธไต โดยการให้ยากดภูมิคุ้มกันและให้ความรู้เรื่องผลข้างเคียงของยา ในขณะเดียวกันก็ต้องคงภาวะสมดุลของการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันไว้ด้วย

หากผู้ป่วยมีอาการใดอาการหนึ่งเหล่านี้ ซึ่งเป็นสัญญาณของภาวะปฏิเสธไตใหม่ ผู้ป่วยควรแจ้งแพทย์ผู้รักษาหรือทีมงานปลูกถ่ายไตในทันที ได้แก่

• มีไข้หรือมีอาการคล้ายเป็นหวัด
• เหนื่อย อ่อนเพลียกว่าปกติ
• บวมตามตัว เช่น หนังตา มือ หรือเท้า เป็นต้น
• ปัสสาวะขุ่น ปัสสาวะแสบขัด หรือปวดเวลาขับถ่ายปัสสาวะ
• ปริมาณปัสสาวะน้อยกว่า 1 ลิตรต่อวัน โดยที่ยังดื่มน้ำในปริมาณปกติ
• ปัสสาวะมีสีเหลืองเข้มถึงส้ม หรือมีเลือดปน

หากได้รับการรักษาทันทีที่มีสัญญาณภาวะปฏิเสธไต หรือได้รับการรักษาตั้งแต่ระยะเริ่มต้น จะมีโอกาสที่ไตใหม่จะกลับมาทำงานได้เหมือนเดิม แต่หากปล่อยทิ้งไว้นานอาจจะสายเกินไปจนไม่สามารถแก้ไขได้ ดังนั้นผู้ป่วยที่ได้รับการปลูกถ่ายไตต้องหมั่นสังเกตตัวเองว่าเริ่มมีสัญญาณภาวะปฏิเสธไตหรือไม่ เพื่อจะได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที