พญ. จิตรฟ้า หรูรุ่งโรจน์

โรคปอดอักเสบจากเชื้อนิวโมคอกคัสเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียสเตรปโตคอคคัสนิวโมเนียอี (Streptococcus pneumoniae) ส่วนใหญ่เชื้อจะพบอยู่ในโพรงจมูกและลำคอ สามารถแพร่กระจายผ่านการสัมผัสสารคัดหลั่งทางละอองฝอยทางการไอหรือจาม เป็นหนึ่งในเชื้อที่ทำให้เกิดปอดอักเสบที่พบบ่อย ทั้งในเด็ก ผู้ใหญ่ และผู้สูงอายุ

โรคไข้เหลืองเป็นโรคที่เกิดจากเชื้อไวรัสไข้เหลือง นำโดยยุงลาย พบในประเทศแถบแอฟริกาและอเมริกาใต้ เป็นโรคที่มีความรุนแรงและมีอัตราการเสียชีวิตสูง มีระยะฟักตัวของโรค 4-10 วัน

การฉีดวัคซีนป้องกันมะเร็งปากมดลูกเป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพในการป้องกันโรคมะเร็งปากมดลูก และคำถามที่ว่า “วัคซีนมะเร็งปากมดลูก ฉีดกี่เข็ม” คำตอบคือวัคซีนนี้มักต้องฉีด 2-3 เข็ม ขึ้นอยู่กับอายุและประเภทของวัคซีน การฉีดให้ครบตามจำนวนที่กำหนดและในช่วงเวลาที่เหมาะสม จะช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งปากมดลูกได้

นักท่องเที่ยวหรือนักปีนเขาที่ต้องปีนขึ้นที่สูง อาจเสี่ยงต่อการเกิดอันตรายจากภาวะแพ้ที่สูง (High altitude illness) ซึ่งส่งผลให้ขาดออกซิเจน รวมถึงการบาดเจ็บจากความเย็น ที่อาจนำไปสู่การเสียชีวิตได้

การรับวัคซีนในวัยผู้ใหญ่เป็นสิ่งจำเป็น เนื่องจากภูมิคุ้มกันที่ได้รับในวัยเด็กจะลดลง และระบบภูมิคุ้มกันจะเสื่อมถอยตามอายุที่มากขึ้น การได้รับวัคซีนจะช่วยป้องกันและลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อต่าง ๆ

โรคพิษสุนัขบ้ามีอัตราการเสียชีวิต 100% และยังไม่มียารักษา การฉีดวัคซีนก่อนสัมผัสโรคช่วยทำให้ร่างกายมีภูมิคุ้มกัน

วัคซีนทุกชนิดก่อให้เกิดอาการข้างเคียงได้ อาการส่วนใหญ่ไม่รุนแรง มักเกิดขึ้นภายใน 1-3 วันหลังฉีดวัคซีน และหายได้เองภายใน 1-2 วัน อาการส่วนใหญ่ได้แก่ อาการเฉพาะที่ คือ ปวด บวม แดง ร้อน บริเวณที่ฉีด ซึ่งพบได้มากถึง 80% ของผู้ที่ฉีดวัคซีน อาการทั่วไปอื่นๆ ได้แก่ ปวดเมื่อยตัว ปวดข้อ ปวดศีรษะ คลื่นไส้ ไข้ ส่วนใหญ่อุณหภูมิไม่เกิน 38.5 C ต่อมน้ำเหลืองโต ผื่น ร่วมกับอาการไข้ อาจพบได้หลังฉีดวัคซีนเชื้อเป็น ในช่วง 3-21 วันหลังฉีด อาการข้างเคียงเฉพาะของวัคซีนบางชนิด วัคซีนที่มีส่วนประกอบของ บาดทะยัก คอตีบ อาจมีอาการบวมแดงเป็นบริเวณกว้างได้ เกิดจากการทำปฏิกิริยาระหว่างภูมิคุ้มกันของวัคซีนบาดทะยักและคอตีบในร่างกายที่ยังมีอยู่ กับ วัคซีนที่ฉีดกระตุ้น มักจะเกิดกับผู้ที่ฉีดวัคซีนภายใน 10ปีหลังจากเข็มก่อนหน้านี้ วัคซีน หัด หัดเยอรมัน คางทูม อาจมีอาการไข้สูงร่วมกับผื่นได้ภายใน 7-12 วันหลังฉีด แต่หายเองได้ภายใน 1-2 วัน โดยพบได้ 5% ของผู้ที่ฉีด หรือมีต่อมน้ำลายอักเสบได้ แต่พบได้น้อยมากในวัยรุ่นและผู้ใหญ่ (น้อยกว่า1%) วัคซีนสุกใส พบอาการผื่นได้ประมาณ 1%ของวัยรุ่นหรือผู้ใหญ่ที่ฉีด ภายใน 3 สัปดาห์หลังฉีดวัคซีน โดยอาจเป็นผื่นแดงหรือตุ่มน้ำได้ ส่วนใหญ่เป็นผื่นแดง หากเป็นตุ่มน้ำจะมีเล็กน้อยไม่เกิน 5 ตุ่ม และหายเองได้ แต่ตุ่มน้ำสามารถแพร่เชื้อให้คนใกล้ชิดที่ไม่เคยเป็นสุกใสได้ หรือผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่องซึ่งอาจติดเชื้อสุกใสรุนแรง ดังนั้น หากมีตุ่มน้ำเกิดขึ้นหลังฉีดวัคซีน ควรแยกตัวจากบุคคลเหล่านี้จนกว่าตุ่มน้ำจะแห้งและตกสะเก็ดซึ่งพ้นระยะแพร่เชื้อ

การฉีดวัคซีนป้องกันปอดอักเสบนิวโมคอกคัสช่วยป้องกันอาการรุนแรงที่อาจทำให้เสียชีวิตจากปอดอักเสบ การติดเชื้อในกระแสเลือด และเยื่อหุ้มสมองอักเสบได้

ใบหน้าเป็นอัมพาตครึ่งซีกจากโรครัมเซย์ฮันท์ ซินโดรม ภาวะแทรกซ้อนจากโรคอีสุกอีใสและงูสวัด เสี่ยงกล้ามเนื้อใบหน้าอ่อนแรงและหูหนวก

วัคซีนบาดทะยัก คอตีบ ไอกรน (Tdap) เป็นวัคซีนป้องกันโรคบาดทะยัก คอตีบ และไอกรน ซึ่งเป็นโรคที่อันตรายถึงเสียชีวต และสามารถป้องกันการระบาดของโรคได้อีกด้วย